Strategische incompetentie op de werkvloer: Een bewuste strategie voor sommige werknemers
Wat is strategische incompetentie?
Strategische incompetentie is het bewust slecht uitvoeren van een taak of doen alsof je deze niet kan, om zo onder ongewenst werk uit te komen. Hoewel dit gedrag bekend staat in een huishoudelijke context (zoals 'vergeten' hoe een apparaat werkt), blijkt het ook op de werkvloer voor te komen. Onderzoek van hr-dienstengroep Liantis toont aan dat strategische incompetentie een opvallend fenomeen is onder Belgische werknemers: een derde van hen geeft toe dit soms zelf toe te passen, en driekwart herkent het bij collega’s.
Waarom gebeurt het op de werkvloer?
Het vermijden van taken op het werk door strategische incompetentie komt voort uit verschillende redenen:
- Vermijden van saaie of moeilijke taken: Voor veel werknemers (40%) is het vermijden van repetitieve of saaie taken een belangrijke motivatie. Taken die als moeilijk worden ervaren of administratief en IT-gerelateerd zijn, worden ook regelmatig uitbesteed aan collega's.
- Gebrek aan motivatie of meerwaarde: Werknemers geven aan dat ze taken niet uitvoeren omdat ze er geen zin in hebben (41%) of omdat ze het nut ervan niet inzien (34%). Het gevoel dat de taak geen meerwaarde biedt, speelt ook een rol.
- Sociale verplichtingen: Het vermijden van sociale taken zoals netwerkbijeenkomsten wordt ook vaak strategisch aangepakt, met meer dan een kwart van de medewerkers die probeert dit soort verplichtingen te ontwijken.
De gevolgen voor het team
Het regelmatig uitbesteden van taken kan een negatieve impact hebben op de werksfeer en de werkverdeling binnen een team. Collega’s die de neiging hebben om werk strategisch te ontwijken, belasten vaak hun medeteamleden, wat kan leiden tot frustratie en conflicten. Uit het onderzoek blijkt dat een groot deel van de werknemers ervoor kiest om het gedrag van hun collega’s te negeren of zelf het werk op te pakken om confrontaties te vermijden. Slechts 27% van de werknemers confronteert hun collega’s met dit gedrag.
Hoe strategische incompetentie aanpakken?
- Open communicatie: Het is cruciaal om strategische incompetentie bespreekbaar te maken. Door open in gesprek te gaan over welke taken werknemers energie geven en welke niet, kunnen taken eerlijker worden verdeeld. Dit zorgt voor een betere balans en voorkomt dat sommige medewerkers structureel overbelast raken.
- Inzicht in motivaties: Als leidinggevende is het belangrijk om te begrijpen waarom iemand strategische incompetentie toepast. Is de taak te moeilijk? Ontbreekt er kennis of vaardigheid? Door te investeren in training of begeleiding kunnen obstakels worden weggehaald en kan de medewerker groeien in zijn of haar rol.
- Eerlijk takenpakket: Ieder takenpakket bevat minder leuke taken, maar een gezonde mix tussen uitdagende en noodzakelijke taken is belangrijk. Het is aan de leidinggevende om ervoor te zorgen dat de taakverdeling fair en gebalanceerd blijft.
Conclusie
Strategische incompetentie is niet noodzakelijk een teken van onwil, maar vaak een signaal dat er iets mis is met de taakverdeling of motivatie. Door taken in kaart te brengen en in gesprek te gaan, kan strategische incompetentie omgezet worden in een positieve taakverdeling waar iedere werknemer energie uit haalt. Zo zorg je niet alleen voor een eerlijker werkklimaat, maar ook voor een efficiënter en gelukkiger team.
Strategische incompetentie is misschien een slimme manier om onder werk uit te komen, maar het vraagt om een strategische aanpak om het op de werkvloer te verminderen.