Tijdelijke werkloosheid - Coronavirus

Indien jouw werkgever jou niet langer kan tewerkstellen, kan hij jou onder bepaalde voorwaarden tijdelijk werkloos stellen en kan je in principe gedurende deze periode, mits naleving van bepaalde formaliteiten, een uitkering ontvangen van de RVA.

Welk vormen van tijdelijke werkloosheid?

Afhangend van de situatie waarin je zich bevindt, bestaan er twee types tijdelijke werkloosheid waarop jouw werkgever eventueel een beroep kan doen:

• tijdelijke werkloosheid wegens overmacht;
• tijdelijke werkloosheid op grond van economische oorzaken.

Vanaf 13/03/2020 kan alle tijdelijke werkloosheid als gevolg van het coronavirus worden beschouwd als tijdelijke werkloosheid wegens overmacht.

Indien de tijdelijke werkloosheid niet het gevolg is van het coronavirus, kan jouw werkgever ook nog een beroep doen op het stelsel van tijdelijke werkloosheid op grond van economische oorzaken.

Vanaf 13.03.2020 tot en met 31.05.2020 wordt een soepele toepassing van het begrip “overmacht” aanvaard en kunnen alle situaties van tijdelijke werkloosheid die te wijten zijn aan het coronavirus, worden beschouwd als tijdelijke werkloosheid wegens overmacht, ook indien er bijvoorbeeld toch nog op bepaalde dagen kan worden gewerkt.

Voorbeelden van situaties waarin jouw werkgever je tijdelijk werkloos wegens overmacht kan stellen, zijn:

• Je verblijft omwille van persoonlijke of professionele redenen (bijvoorbeeld vakantie of zakenreis) in een land getroffen door het coronavirus en je kan, op het einde van jouw verblijf, niet naar België terugkeren (bijvoorbeeld wegens een vliegverbod of een quarantainemaatregel);
• Je verbleef in een land getroffen door het coronavirus waarna je bij jouw terugkeer in België door een bevoegde instantie of overheid in quarantaine werd geplaatst waardoor je jouw werk bij jouw werkgever niet op de voorziene datum kon hervatten;
• Je werkgever is niet meer in de mogelijkheid jou te werk te stellen omdat hij getroffen werd door de gevolgen van het coronavirus, bijvoorbeeld omdat hij afhankelijk is van leveranciers en geen grondstoffen meer ontvangt om te kunnen produceren of omdat er een grote daling van het cliënteel of van de vraag naar producten is;
• U werkt in een onderneming in de horeca die, om de verspreiding van het coronavirus te beperken (lockdown), en omwille van de door de overheid opgelegde sluiting, zijn activiteiten heeft moeten stopzetten of tijdelijk verminderen (bijvoorbeeld een hotel waarvan het restaurant is moeten sluiten);
• Je werkt in een onderneming die (gedeeltelijk) sluit omdat ze geen telewerkbare taken heeft voor (al) zijn werknemers en de maatregelen rond social distancing niet kan respecteren bij de uitoefening van het werk en in het vervoer dat ze organiseren (bijvoorbeeld bedrijven in de bouwsector);
• Indien jouw werkgever al een aanvraag zou hebben ingediend voor tijdelijke werkloosheid om economische redenen in verband met het coronavirus en nu door een sluitingsmaatregel wordt getroffen, kan die een nieuwe aanvraag indienen voor tijdelijke werkloosheid omwille van overmacht
• Je bent een contractueel medewerker in een onderwijsinstelling (administratief of toezichthoudend personeel, ...) die jou niet meer te werk kan stellen wegens de onderbreking van de lessen of de lage aanwezigheidsgraad in de opvang (gelet op de restrictieve sanitaire maatregelen).

Het is steeds jouw werkgever die beslist om je tijdelijk werkloos te stellen.

In geval van overmacht is het niet vereist dat het bedrijf volledig sluit. In de praktijk betekent dit dat sommige werknemers tijdelijk werkloos kunnen gesteld worden en anderen niet. Werknemers kunnen ook dagen van tijdelijke werkloosheid en werkdagen afwisselen.

Opgelet: De tijdelijke werkloosheid betreft steeds een volledige werkdag. Een combinatie van een halve dag arbeid en halve dag tijdelijke werkloosheid is dus niet mogelijk.

Wie kan tijdelijk werkloos wegens overmacht gesteld worden?

Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht is van toepassing op

• arbeiders en bedienden (in de privé- en in de openbare sector en in de non-profitsector);
• uitzendkrachten tijdens de duur van hun uitzendarbeidsovereenkomst (eventueel verlengd)
• contractuele medewerkers binnen een onderwijsinstelling (administratief of toezichthoudend personeel ...);
• leerlingen die een alternerende opleiding volgen;

Wie kan niet tijdelijk wegens overmacht gesteld worden?

Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht is niet van toepassing op:

• statutaire ambtenaren
• studenten
• stagiairs (individuele beroepsopleiding, speciale leerovereenkomst voor de omscholing van mindervaliden)  

Indien je zelfstandige in hoofdberoep bent, heb je geen recht op tijdelijke werkloosheid wegens overmacht, ook niet in het geval van een tijdelijke onderbreking van jouw activiteit. Dit geldt eveneens wanneer je een vrij beroep uitoefent (advocaat, architect, notaris …)

Wat moet jouw werkgever doen?

Voor tijdelijke werkloosheid vanaf 13.03.2020 (voorlopig tot met met 31.05.2020) volstaat het dat jouw werkgever op de elektronische aangifte van sociaal risico (ASR) scenario 5 ‘Maandelijkse aangifte van de uren tijdelijke werkloosheid of uren schorsing bedienden’ aangeeft dat je tijdelijk werkloos werd gesteld wegens overmacht omwille van het coronavirus.

Je bent tijdelijk werkloos gesteld wegens overmacht?

Als je tijdelijk werkloos werd gesteld wegens overmacht heb je onmiddellijk recht op uitkeringen en moet je niet voldoen aan toelaatbaarheidsvoorwaarden.

Voor de periode van 01/03/2020 tot 30/06/2020 bent u als tijdelijk werkloze ook vrijgesteld van de verplichting een controlekaart bij te houden.

Hoeveel bedraagt uw uitkering?

In geval van tijdelijke werkloosheid ontvang je, ongeacht jouw gezinstoestand, een uitkering waarvan het bedrag gelijk is aan 65% van jouw gemiddeld loon (begrensd tot € 2.754,76 per maand). Voor de periode van 01.02.2020 tot 30.06.2020 wordt dat percentage verhoogd naar 70%. Het dagbedrag van de uitkering bedraagt minstens € 55,59 (gegarandeerd minimumbedrag) en maximaal € 74,17.

Opgelet! Indien jouw gemiddeld loon per maand minder dan € 2.754,76 bedraagt, zal het dagbedrag van jouw uitkering niet noodzakelijk exact overeenstemmen met 70% van dat maandloon (gedeeld door 26). Je loon wordt in dat geval volgens de werkloosheidsreglementering ingeschaald in een loonschijf, die overeenstemt met een werkloosheidsuitkering aan een bepaald dagbedrag.